Ongeveer de helft (411) van alle 951 bij de Federatie aangesloten zorgboerderijen biedt zorg aan ouderen, wat meestal dagbesteding is. Het behoud van goede ouderenzorg is door de vergrijzing een groot maatschappelijk issue. De Federatie Landbouw en Zorg is betrokken bij twee projecten die kijken naar oplossingen: het ‘Peaceful’ project van de Universiteit van Maastricht over goed sterven en het ‘Ouderen en langer thuis wonen met dementie’ project van 12 zorgboerderijen in Brabant en Noord-Limburg.
Langer thuis wonen met dementie
Het project over langer thuis wonen met dementie focust op de rol die zorgboerderijen kunnen innemen om langer thuis te kunnen blijven wonen met de juiste kwaliteit van leven. Zie ook het interview met Truus Havikhorst verderop in deze nieuwsbrief. Het doel van het project, dat midden 2024 gestart, is om zichtbaar maken wat zorgboerderijen nu al doen in de ondersteuning van mensen met dementie en hun mantelzorgers in en om de thuisomgeving. Ook wordt onderzocht welke vormen van samenwerking met bijvoorbeeld casemanagers, POH’s en thuiszorg effectief zijn. Daarnaast inventariseren onderzoekers wat er nodig is aan ondersteuning, financiering en erkenning om deze rol verder te versterken. Tenslotte moeten deze inzichten worden gebundeld in modellen die overdraagbaar en schaalbaar zijn, als voorbereiding op bredere toepassing.
Projectcoördinator Dolf Becx: “We zien dat zorgboerderijen nu vaak al de stabiele factor zijn voor familieleden van mensen met dementie. We gaan kijken of we vanuit die rol meer kunnen betekenen in het zorglandschap om zodoende de levenskwaliteit van mensen met dementie die nog thuis wonen en hun mantelzorgers te verbeteren. Dit project wordt mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van ZonMw, Eleven Floawer Foundation en RCOAK.
Peaceful: voor een goede laatste levens- en sterffase
Daarnaast vond in maart de start plaats van het Peaceful project. Dit vergelijkt terminale zorg in verschillende zorgomgevingen. Ook hier draagt de zorglandbouw graag kennis over omtrent een bewezen vorm van zorg voor mensen met dementie.
Onderzoek wijst uit dat mensen met dementie, wonend op zorgboerderijen, actiever zijn, meer sociaal betrokken zijn en meer tijd buitenshuis doorbrengen vergeleken met bewoners van traditionele verpleeghuizen. Uit de praktijk blijkt dat ze een kortere terminale fase waarnemen op zorgboerderijen, waardoor er een langere periode van activiteit en welzijn is. De inrichting van de zorgomgeving (fysiek, sociaal en organisatorisch) lijkt de laatste levensfase dus positief te kunnen beïnvloeden.
Het doel van het Peaceful project is om op basis van deze vergelijking een conceptueel model te ontwikkelen dat bijdraagt aan het verbeteren van de terminale zorg voor mensen met dementie, wonende in een verpleeghuis. Het beoogde resultaat is een merkbare verbetering in de kwaliteit van leven én sterven van mensen met dementie.
Het onderzoek wordt uitgevoerd in een unieke samenwerking tussen 4 zorgboerderijen (De Port, BuitenGewoon, Grootenhout en Reigershoeve) en verschillende meer traditionele verpleeghuizen van 2 zorgorganisaties Vivantes en Zuyderland. Daarnaast zijn (inter)nationale experts op het gebied van palliatieve zorg, dementie, patiëntvertegenwoordigers en innovatieve zorgconcepten betrokken. Zij zitten bij alle onderdelen van dit project als leden van een adviesgroep. Het project is ingebed binnen de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg (AWO-L) onder leiding van Lindsey Groenvynck van Universiteit Maastricht. John Caubergh, bestuurslid bij de Federatie: “De Federatie denkt en doet ook mee, want we zien de maatschappelijke opgave van behoud van goede zorg als een algemene uitdaging en we zijn blij als we onze werkzame elementen ook buiten de zorgboerderij terugzien.”