Aanleiding
Uit het eerdere onderzoek naar de knelpunten binnen de intra- en extramurale zorg bij kleinschalige zorgaanbieders (uitgevoerd door de coalitie kleinschalige zorgaanbieders*) kwam naar voren dat solistische zorgverleners in de thuiszorg mogelijk behoefte hebben aan meer ondersteuning bij het implementeren van de Wet zorg en dwang (Wzd). Dit gaf aanleiding tot een vervolgonderzoek. Namens de coalitie kleinschalige zorgaanbieders startten brancheverenigingen SoloPartners en BVKZ in samenwerking met het coördinerend team Wzd een verkennend onderzoek in.
Verloop
We benaderden zzp’ers die pgb-zorg verlenen bij de cliënt thuis en hiervoor niet verbonden zijn aan of worden ingehuurd door een (thuis)zorgorganisatie. Deze groep zzp’ers vulden een vragenlijst in. De uitkomsten hiervan werden door meerdere zzp’ers besproken in een focusgroep. Ook bespraken zij in deze focusgroep de uitdagingen waarmee je als solistische zorgverlener vanuit de Wzd geconfronteerd wordt. Aansluitend vonden individuele interviews plaats om nog meer zicht te krijgen op de situatie in de praktijk.
Uitkomst
De uitkomst van het onderzoek is dat deelnemende zzp’ers ervaren dat het verlenen van onvrijwillige zorg zelden plaatsvindt in de setting waar zij zorg verlenen. Vanwege het persoonlijke en vaak intensieve contact met hun cliënten en vertegenwoordigers zijn zij in de gelegenheid hun zorg zorgvuldig af te stemmen op de cliënt. Met deze persoonsgerichte zorg vinden zzp’ers doorgaans vrijwillige alternatieven en voorkomen daarmee onvrijwillige zorg.
Er is onder de deelnemers en geïnterviewden wel behoefte aan meer kennis. Zij willen zich graag verder verdiepen in de Wzd en nog meer bewustzijn ten aanzien van onvrijwillige zorg creëren.
Daarnaast melden deelnemende zzp’ers dat zij voor een multidisciplinair overleg lastig beroepsgenoten met de juiste expertise (op grond van de Wzd) kunnen vinden. Ook voor het invullen van de rollen om het stappenplan te kunnen doorlopen, zijn deskundigen met de juiste expertise nauwelijks beschikbaar.
Tot slot melden de aanwezigen en geïnterviewden dat in thuissituaties rekening gehouden moet worden met naasten van cliënten. Naasten zijn het niet altijd eens met een vrijwillig alternatief. Dit zorgt soms voor onrust in de situatie.
Wzd-loket
Er is daarom onder zzp’ers behoefte aan een centraal punt waartoe zij zich kunnen wenden voor informatie, voor overleg en voor het vinden van deskundigen met specifieke expertises. Dit sluit aan bij de bevindingen uit ons knelpuntenonderzoek en zou ook een oplossingsrichting kunnen zijn voor de behoefte van kleinschalige zorgaanbieders.
Het Wzd-loket zou bij voorkeur landelijk of regionaal en onafhankelijk opereren. Een centraal punt waar alle kennis over de Wzd samenkomt en ervaringen worden gedeeld. Waar beroepsgenoten elkaar vinden om casuïstiek multidisciplinair te bespreken en van waaruit indien nodig die beroepsgenoten een rol kunnen vervullen in het stappenplan van de Wzd.
Vervolg
De bevindingen uit het verkennend onderzoek zijn gepresenteerd aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). We vertrouwen erop dat VWS deze bevindingen meeneemt in de lopende (wets)evaluatie(s).
De behoefte aan meer kennis over de Wzd kwam, net als in ons eerdergenoemde onderzoek, ook hier naar voren. Daarom heeft de coalitie kleinschalige zorgaanbieders op 15 september jl. samen met het coördinerend team Wzd drukbezochte workshops georganiseerd over verschillende thema’s binnen de Wzd. Verder informeren wij onze leden structureel ten aanzien van de Wzd.
* deze bestaat uit Zorgthuisnl, BVKZ, Federatie Landbouw en Zorg, Vereniging Spot en SoloPartners.