Politici spreken veel over (het terugdringen van) zzp-ers in de zorg. Wat gebeurt er precies en wat betekent dit voor zorgboeren?
Er zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen op het gebied van zzp-ers in de zorg, die zijn gericht op het terugdringen van schijnzelfstandigheid en het aantal (ongewenste) zzp-ers. Schijnzelfstandigheid is een situatie waarin iemand een werkopdracht aanneemt als ondernemer, maar eigenlijk in loondienst is (zie hiervoor de uitleg van de KvK). Deze ontwikkelingen kunnen er in de toekomst toe leiden, dat zorgboeren minder makkelijk met zzp-ers kunnen werken. In dit artikel leggen we meer uit over deze ontwikkelingen en hun actuele status. Het gaat om de volgende ontwikkelingen:
- Fiscaal kader ZZP Zorg
- Wetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden
- Motie van de SP over maximaal 10% externe inhuur als norm voor de zorg
Fiscaal kader ZZP Zorg
Het Fiscaal kader ZZP Zorg (hierna het fiscaal kader) is een onderdeel van het Beheersingsmodel zorg en is een resultaat van samenwerkingsafspraken tussen het ministerie van VWS, het ministerie van SZW, het ministerie van Financiën, de Belastingdienst en de brancheorganisaties Actiz, ZorgthuisNl, VGN, de Nederlandse ggz, NVZ en NFU. Het fiscaal kader bestaat uit een normenkader dat duidelijk moet maken wanneer een zorgmedewerker ook echt een zelfstandig ondernemer is en moet daarmee schijnzelfstandigheid tegengaan.
Uitgangspunt in het fiscaal kader is dat inhuur van zzp’ers zich zou moeten beperken tot ziek, piek en uniek. Daarnaast worden er in het kader kwaliteitseisen en eisen op het gebied van ondernemerschap aan zzp-ers gesteld. Vlak voordat het Fiscaal kader ZZP Zorg gepubliceerd zou worden, heeft het ministerie van SZW echter het Wetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden ter consultatie aangeboden. Dit betekent dat het wetsvoorstel openbaar wordt gemaakt, zodat iedereen hierop kan reageren en vragen kan stellen.
Dit wetsvoorstel maakt het in de ogen van de brancheorganisaties onmogelijk om in de zorg zzp-ers in te kunnen zetten. Zij hebben daarom bij de minister van SZW om duidelijkheid gevraagd over het fiscaal kader in relatie tot het wetsvoorstel. In afwachting van het antwoord is besloten om het Fiscaal kader ZZP Zorg niet in te laten gaan op 1 januari (wat oorspronkelijk de bedoeling was), maar voorlopig uit te stellen naar 1 juli 2024.
Wetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden
In oktober heeft het Ministerie van SZW het Wetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (hierna het wetsvoorstel) ter consultatie aangeboden. Ter consultatie aanbieden betekent dat het wetsvoorstel openbaar wordt gemaakt, zodat iedereen hierop kan reageren en vragen kan stellen. Het wetsvoorstel heeft als doel het herstellen van de balans tussen het werken met zelfstandigen aan de ene kant, en het werken met werknemers aan de andere kant.
Het wetsvoorstel moet verduidelijken wanneer als werknemer gewerkt moet worden en wanneer als zelfstandige gewerkt kan worden. Daarnaast moet het wetsvoorstel de rechten van werkenden (in geval van schijnzelfstandigheid) beter beschermen door hen te ondersteunen bij het opeisen van hun arbeidsovereenkomst. Meer informatie over het wetsvoorstel vind je in dit artikel. Het wetsvoorstel zal (na eventuele aanpassing op basis van de binnengekomen reacties) niet eerder in gaan dan 1 juli 2025.
Motie van de SP over maximaal 10% externe inhuur als norm voor de zorg
Op 18 oktober heeft de SP een motie ingebracht in de tweede kamer met het verzoek om voor de zorg de norm te stellen dat er binnen de zorg maximaal 10% externe inhuur mag zijn. Deze motie is niet aangenomen, dus deze norm is er niet gekomen.
Wat betekent dit als ik met zzp-ers werk?
Op dit moment zijn er nog geen nieuwe afspraken (Fiscaal kader ZZP Zorg) of wetgeving (Wetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden) van kracht. Het is belangrijk om de ontwikkeling van beide zaken te volgen, zodat je op tijd je beleid en de afspraken met je zzp-ers kunt aanpassen als dat nodig is. Data die nu genoemd worden als (voorlopige) ingangsdata zijn dus 1 juli 2024 (Fiscaal kader ZZP Zorg) en 1 juli 2025 (Wetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden)